Wszelkie stany zakłócenia równowagi organizmu mogą być dla nas bardzo groźne. Niebezpieczny dla naszego organizmu jest zwłaszcza stres oksydacyjny. Co to jest tak właściwie i dlaczego powinniśmy się go obawiać? Jakie są przyczyny i objawy stresu oksydacyjnego oraz w jaki sposób możemy mu zapobiegać lub z nim walczyć?
Stres oksydacyjny – co to jest i jak powstaje?
Mówiąc najprościej stres oksydacyjny to stan zaburzonej równowagi organizmu, związany z brakiem balansu między utleniaczami oraz przeciwutleniaczami.
Nie bagatelizuj objawów stresu oksydacyjnego. To realne zagrożenie dla całego organizmu.
Utleniaczami (oksydantami) są tutaj wolne rodniki, które naturalnie powstają w efekcie procesów metabolicznych. Posiadają one jeden niesparowany elektron, dlatego dążą do pozyskania drugiego do pary – nawet kosztem uszkodzenia innej cząsteczki. Tu powinny wkroczyć antyoksydanty, czyli przeciwutleniacze, które oddają wolnym rodnikom swój „dodatkowy” elektron i w ten sposób zapewniają równowagę w organizmie. Jeśli jednak antyoksydantów jest za mało (czy też wolnych rodników powstaje zbyt dużo) i równowaga na linii oksydanty-antyoksydanty zostaje zburzona, dochodzi do stresu oksydacyjnego. Jest to już sytuacja wymagająca naszej interwencji, jednak niestety najczęściej, gdy w grę wchodzi stres oksydacyjny, objawy często są przez nas bagatelizowane lub mylone z innymi schorzeniami.
Przyczyny stresu antyoksydacyjnego
To właśnie zły tryb życia najczęściej wywołuje stres oksydacyjny. Co to jest zatem zły tryb życia? Składają się na niego:
- zbyt szybkie tempo życia (W dzisiejszym, ekstramalnie szybkim świecie warto czasem zatrzymać się, nię pędzić ciągle do przodu.),
- stres (Nie jest łatwe zredukować ten czynnik, jednak jak dowodzą liczne badania ma on realny wpływ na kondycję organizmu człowieka.),
- nieprawidłowa dieta (Jesteśmy tym czym jemy, brak przeciwutleaniaczy w naszych posiłkach otwiera furtki wolnym rodnikom do pustoszenia naszego ciała.),
- brak aktywności fizycznej lub nadmierny wysiłek fizyczny (We wszystkim należy utrzymać równowagę. Brak aktywności fizycznej nie oznacza, że od razu powinniśmy rzucić się na ćwiczenia 2 x dziennie przez 7 dni w tygodni dodatkowo pracując fizycznie.),
- używki (Papierosy, alkohol to trucizna, z tym nie ma co dyskutować. Jeśli nie potrafisz zrezygnować z lampki wina czy codziennego „dymka” staraj się chociaż ograniczać te używki.),
- przebywanie w zanieczyszczonym środowisku (smog) i nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV (W ostatnich latach te czynniki nasilają się w Polsce. Nie popadając w paranoje zacznijmy zwracać uwagę na zagrożenie z ich strony),
- niektóre leki, w tym antykoncepcja, antydepresanty, sterydy, antykoagulanty.
Stres oksydacyjny – objawy
Jeśli chodzi o stres oksydacyjny, objawy nie są charakterystyczne, więc często mylone są z innymi dolegliwościami. Najczęściej zaczyna się od nieuzasadnionego osłabienia organizmu, częstych bóli głowy, mięśni lub stawów, senności, spadku koncentracji, nawracających stanów zapalnych. Dlaczego tak ważna jest szybka interwencja, gdy pojawia się stres oksydacyjny? Objawy bagatelizowane mogą bowiem się nasilać, ponadto brak odpowiednio szybkiej reakcji może prowadzić do rozwoju poważnych schorzeń. Skutki stresu oksydacyjnego mogą być bardzo poważne. To nie tylko szybsze starzenie się skóry, ale także miażdżyca, udar mózgu, choroba wieńcowa, zawał serca, rozwój nowotworów, a nawet rozwój choroby Alzheimera czy Parkinsona.
Antyoksydanty w diecie – dlaczego są tak istotne?
Walkę ze stresem oksydacyjnym należy zacząć od zmiany trybu życia, czyli wyeliminowania potencjalnych przyczyn stresu oksydacyjnego. Nie można zapominać o sile przeciwutleniaczy, czyli substancji, które przekazują swój wolny elektron wolnym rodnikom, chroniąc organizm przed ich szkodliwym działaniem. Bardzo ważna jest prawidłowa, urozmaicona dieta, która będzie szczególnie bogata w antyoksydanty. Do cennych antyoksydantów zaliczyć można karotenoidy, polifenole oraz witaminy (C, A i E), a także cynk oraz selen. Naturalnymi źródłami przeciwutleniaczy z diety są świeże warzywa i owoce, orzechy, oleje roślinne, a także kasza gryczana, owoce morza i zielona herbata. Jeśli nasza dieta jest monotonna, warto rozważyć mądrą suplementację, dzięki której uzupełnimy poziom antyoksydantów w organizmie.
Antyoksydanty można suplementować. Mądrze zaplanowaną dietę można wspomóc suplementami.
